"Co to jest gwara? Jest to lamus a zarazem spichlerz języka literackiego i jako taki powinien być więcej ceniony, niż to się u nas dzieje." (J. A. Zaremba)

Elementy gwarowe regionu kołbielskiego zostały zapisane
w "Słowniczku gwary kołbielskiej"

A oto niektóre elementy gwarowe:

Niektóre zdania, zwroty i wyrażenia typowe dla mieszkańców ziemi kołbielskiej:

v [Co sia tak mancys?] – Dlaczego się tak mądrzysz?

v [Latoś dołem ij cerwuno chustecka.] – W tym roku dałem jej czerwoną chusteczkę

v [Pirw muso przyniść chlip i jojka.] – Najpierw muszę kupić chleb i jajka.

v [Pojadziem na łunka kuniam.] - Pojedziemy na łąkę konno.

v [Jo mieskom w tamtam zielunam dumu.] – Mieszkam w tamtym zielonym domu.

v [Wiela ksiunzek latoś psecytałaś.] – Ile książek przeczytałaś  w tym roku?

v [Było ciamno i Pioter ni mók znajść stycki.] – Było ciemno i Piotr nie mógł znaleźć ścieżki.

v [Pojechoł do Warsiawy moturam] - Pojechał do Warszawy motorem.

v Szłem przez czapki, bez las.] – Szedłem bez czapki, przez las.

v [Nie godoj byle co] - Nie mów głupstw!

v [Weźta te widne male.] – Weźcie te jasne farby.

v [Musa potoknuńć kubłe-cek.] – Muszę opłukać wiaderko.

v [Pirw posłuchojta, co godo Ignac.] – Najpierw posłuchajcie, co mówi Ignacy.

v [Nie manc sia] - Nie wymądrzaj się!

v [Wiela widołków weźmieta na łunka?] – Ile par wideł weźmiecie na łąkę.

v [Nie zanośta psoju kełbasy.] – Nie zanoście psu kiełbasy.

v [Ja was tu zara przebiera!] – Ja was zaraz uspokoję!

v [Przyksy ci sia za Józwam?] - Tęsknisz za Józefem?

v [Musa doć kotoju zryć.] – Muszę nakarmić kota.

v [Tamoj stojały dwie dziwuchy.] – Tam stały dwie dziewczyny.

v [Jak odwiąza trocków, to pozałujeta!] – Jak odwiążę troczki (od fartucha),

to pożałujecie!

v [Skund pszyjdu mularze?] - Skąd przyjdą murarze?

v [Posprzuntajta to ino mig!] – Szybko to posprzątajcie!

v [Janiela lubiała chodzić na kuminy.] – Aniela lubiła chodzić na plotki.

v [Kiej tyś zmancuny.] – Jaki ty jesteś zmęczony!

v [Pado dysc, ale bańdzie psiukoł!] - Pada deszcz, ale będzie lało!

v [Ida do dohtórki, bo mnia zymby bolu.] – Idę do lekarza, bo bolą mnie zęby.

v [Przynieśta Tumkoju carno mala.] - Przynieście Tomkowi czarną farbę.

v [Ło jaki to ucny.] – O! Jaki on jest uczony!

v [Gdzie żeś tam wloz?] – Gdzie tam wszedłeś.

v [Jako to siasta dziwucha!] – Jaka to niedostępna dziewczyna.

v [Latoś bańdzie nase wansiele] - W tym roku będzie nasze wesele.

v [Nie łotwieroj łokna na ościrz] – Nie otwieraj szeroko okna

v [Skund przyset ten ksiundz?] – Skąd przyszedł ten ksiądz?

v  [Chyzo biera sia za sprzuntanie.] – Szybko biorę się za sprzątanie.

v [Tak sia kobity rozmowiały o tam wansielu.] – Tak kobiety rozmawiały o tym weselu.

Popularne imiona w języku ludzi z regionu kołbielskiego:

Anna – Anecka

Aniela - Janiela

Agnieszka – Jagnieska

Bronisława, Bronka – Brunka

Weronika - Werunka

Piotr – Pioter

Tomek – Tumek, w celowniku Tumkoju,

Józef – w dopełniaczu Józwa

Ignacy – Ignac

Jerzy - Jezyk

Stanisław – Stacho, w celowniku Stachoju

Stachowo – żona Stanisława

Tumkowo – żona Tomasza

Franeckowo – żona Franciszka

Lokalne przezwiska:

[Bośki] – tak mieszkańcy Rudzienka nazywani byli przez innych, ze względu na swą przesadną pobożność

[Dworusy] – pogardliwa nazwa, odnosząca się do tych mieszkańców Rudna, którzy nie posiadali własnej ziemi, tylko pracowali we dworze

[Lubicoki] – mieszkańcy wsi Lubice

[Sufcynioki]- mieszkańcy wsi Sufczyn

[Sagany] - mieszkańcy Grzebowilka

[Królewioki] - mieszkańcy Kątów, Człekówki, Chrosny, Chrząszczówki

[Psiakuść] – pan, który często mówił „o psia kość!”

[turki] – strażacy, pełniący wartę przy Grobie Chrystusa w Wielki Piątek

[pitasy] – ludzie, którzy weszli na wesele bez zaproszenia